Đau khớp gối có thể bắt nguồn từ chấn thương hoặc là biểu hiện của các bệnh lý về xương khớp. Dù xuất phát từ nguyên nhân nào, người bệnh cũng cần sớm thăm khám và điều trị để tránh các biến chứng nguy hiểm và khó khăn trong việc chữa trị sau này. Ngoài ra, cần chú ý đến chế độ ăn uống và rèn luyện thể chất để hỗ trợ bảo vệ khớp gối một cách hiệu quả.
Dấu hiệu đau khớp gối
Đau ở khớp gối là dấu hiệu cho thấy có sự tổn thương ở bên trong hoặc xung quanh khớp gối, bao gồm các mô mềm, gân, sụn, dây chằng và túi hoạt dịch. Do khớp gối có cấu trúc phức tạp, chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể và hoạt động thường xuyên, nên dễ dàng bị tổn thương. Khi bị đau, người bệnh thường cảm thấy rất khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và vận động hằng ngày. Điều quan trọng là đau khớp gối có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý xương khớp tiềm ẩn nguy hiểm.
Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy khớp gối của bạn đang bị tổn thương:
- Cảm giác đau nhức, co cứng khớp;
- Sưng khớp gối, có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường;
- Đầu gối nổi đỏ và có cảm giác ấm khi chạm vào;
- Nghe thấy tiếng lạo xạo khi di chuyển hoặc vận động khớp gối;
- Khớp gối bị biến dạng, cong hoặc lõm;
- Mất cảm giác tại vùng đầu gối;
- Khó khăn khi duỗi thẳng hoặc uốn cong đầu gối;
- Một số triệu chứng toàn thân như sốt hoặc ớn lạnh.
Các nguyên nhân phổ biến gây đau khớp gối
Chấn thương đầu gối: Đây là một trong những loại chấn thương phổ biến và nghiêm trọng nhất, thường xảy ra khi chơi thể thao, tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động, gây tổn thương xương, sụn hoặc ligament. Các vấn đề như bong gân, tổn thương dây chằng/sụn, gãy xương, trật khớp, hay viêm bao hoạt dịch đều có thể dẫn đến đau khớp gối. Tùy vào mức độ chấn thương, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp để giảm đau và chữa trị kịp thời.
Ngoài chấn thương, đau khớp gối còn có thể là biểu hiện của các bệnh lý liên quan đến xương khớp. Các bệnh lý này bao gồm:
Thoái hóa khớp gối
Thoái hóa khớp gối là hậu quả của quá trình lão hóa tự nhiên, khi tuổi tác càng cao hoặc các yếu tố nguy cơ như tai nạn, béo phì, hoạt động quá sức, ít vận động, chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, và những thói quen xấu như ngồi xổm. Triệu chứng phổ biến bao gồm cơn đau ở mặt trước và bên trong khớp gối, phát ra âm thanh lụp cụp khi co duỗi chân, và đau tăng lên khi vận động.
Viêm khớp gối
Viêm khớp gối xảy ra khi sụn xương bị mòn, trở nên thô ráp, gây ma sát giữa các xương, làm giảm khả năng hấp thụ chấn động. Kết quả là gây đau và cản trở sự linh hoạt của khớp. Dấu hiệu điển hình là cơn đau vào buổi sáng, kèm theo hiện tượng cứng khớp kéo dài trong khoảng 30 phút.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, gây tổn thương màng hoạt dịch, sụn khớp và xương dưới sụn. Bệnh có thể gây đau đớn, cứng khớp và nếu không được điều trị, có thể dẫn đến biến dạng và dính khớp.
Bệnh gout
Bệnh gout xuất hiện do sự gia tăng axit uric trong máu, dẫn đến các tinh thể axit uric tích tụ tại các khớp, gây đau đớn và viêm khớp.
Bàn chân bẹt
Người có bàn chân phẳng có nguy cơ cao bị căng thẳng dây chằng bên ngoài của khớp gối, dẫn đến lệch khớp và tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
Các yếu tố nguy cơ khác
Ngoài bệnh lý và chấn thương, đau khớp gối còn có thể do các yếu tố như chế độ ăn uống thiếu khoa học, lối sống không lành mạnh (thức khuya, sử dụng chất kích thích), và ít vận động. Khi trọng lượng cơ thể tăng nhanh, khớp gối chịu thêm áp lực, dẫn đến tổn thương.
Thiếu chất dinh dưỡng và đau khớp gối
Chế độ ăn uống thiếu chất là một trong những nguyên nhân gây đau khớp gối. Các dưỡng chất quan trọng bao gồm: Canxi, Kali, Magie, và các vitamin nhóm B, C, E. Việc bổ sung các chất này từ sớm sẽ giúp bảo vệ hệ xương khớp. Ngoài các thực phẩm giàu dưỡng chất, thực phẩm chức năng cũng có thể giúp tăng cường sức khỏe khớp.
Một số thực phẩm kháng viêm và giàu chất chống oxy hóa như trà xanh, thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, cá trích, và ánh nắng mặt trời có thể giúp ngăn chặn tình trạng viêm khớp mãn tính.
Những thực phẩm nên tránh
Để giảm đau khớp gối, nên tránh các loại thực phẩm chứa nhiều đường, thực phẩm chế biến từ carbohydrate tinh chế như bánh mì trắng, gạo trắng, đồ chiên và thịt đỏ đã qua chế biến.
Biện pháp bảo vệ khớp gối
- Tập thể dục đều đặn và khởi động kỹ trước khi tập.
- Tránh ngồi hoặc nằm quá lâu để giảm áp lực lên khớp.
- Dừng hoạt động ngay khi có dấu hiệu đau khớp gối.
- Sử dụng giày phù hợp với kích cỡ bàn chân.
- Kiểm soát trọng lượng cơ thể và sử dụng thực phẩm chức năng giúp tăng cường sức khỏe xương khớp.
