Viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến đều là những bệnh lý tự miễn, dẫn đến sự tổn thương của các khớp, gây ra các triệu chứng như đau đớn, sưng viêm và cứng khớp. Mặc dù có những điểm tương đồng, nhưng đây là hai bệnh lý khác nhau với những đặc trưng riêng biệt. Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt này, hãy cùng tìm hiểu và so sánh giữa viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến.
Tổng quan về viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến
Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis – RA) là một bệnh viêm khớp tự miễn mạn tính. Bệnh xuất phát từ tổn thương ở màng hoạt dịch của khớp và thường đi kèm với các triệu chứng rõ ràng cả về lâm sàng lẫn cận lâm sàng. Đây là bệnh phổ biến ở độ tuổi trung niên, với tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở nữ giới so với nam giới.
Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, thay vì bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân có hại, nó lại tấn công nhầm vào các mô lành. Kết quả là viêm bao hoạt dịch, khiến các khớp trở nên sưng đỏ, nóng và đau nhức.
Bệnh này chủ yếu ảnh hưởng đến các khớp đối xứng như cả hai bàn tay, hai cổ tay, hoặc hai đầu gối. Thông thường, viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến từ 4 đến 5 khớp khác nhau. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan khác như mắt, tim, phổi, và mạch máu.
Viêm khớp vảy nến (Psoriatic Arthritis – PsA) là một bệnh tự miễn về viêm khớp xuất hiện ở những người mắc bệnh vảy nến. Triệu chứng ban đầu của bệnh vảy nến thường bao gồm các tổn thương da như ban đỏ, có vảy ở các vị trí như khuỷu tay, bàn tay, mắt cá chân, đầu gối, và bàn chân.
Ngoài ra, bệnh còn gây ra các triệu chứng điển hình như đau, sưng và cứng khớp. Bệnh có thể tiến triển và ảnh hưởng đến các cơ quan khác từ ngón tay đến hệ tiêu hóa và cột sống, với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng.
Tỷ lệ mắc viêm khớp vảy nến ở những người bị vảy nến chiếm khoảng 10-30%. Bệnh thường xuất hiện ở người trong độ tuổi từ 30 đến 50, với tỷ lệ mắc bệnh ở nam và nữ là như nhau
Nguyên nhân gây bệnh
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, có nhiều giả thuyết được đưa ra, cho rằng các yếu tố di truyền, sự mất cân bằng nội tiết hoặc tình trạng nhiễm trùng trong cơ thể có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, dẫn đến các bệnh lý này.
Đối với viêm khớp vảy nến, tình trạng này có thể liên quan chặt chẽ đến yếu tố di truyền, trong đó bệnh vảy nến được coi là một yếu tố nguy cơ đáng kể. Tương tự, yếu tố di truyền cũng được xem là nguyên nhân có thể gây ra viêm khớp dạng thấp theo nhận định của nhiều chuyên gia.
Phân biệt viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến
Triệu chứng
Người bị viêm khớp vảy nến không chỉ có các triệu chứng liên quan đến khớp mà còn biểu hiện các dấu hiệu của bệnh vảy nến như các tổn thương da, các mảng da đỏ, bong vảy trắng gây ngứa. Bệnh còn ảnh hưởng đến gân, móng và mắt. Trong khi đó, viêm khớp dạng thấp không liên quan đến vảy nến, mà chủ yếu gây sưng, cứng và đau khớp.
Mặc dù cả hai bệnh lý đều có những triệu chứng tương tự như sưng, đau, và cứng khớp, các triệu chứng này có thể bùng phát, trở nên nghiêm trọng, sau đó giảm dần rồi biến mất. Tuy nhiên, có một số triệu chứng đặc trưng giúp phân biệt giữa viêm khớp dạng thấp và viêm khớp vảy nến.
Viêm khớp dạng thấp
Người bệnh thường đau ở các khớp nhỏ như ngón tay, ngón chân trước khi ảnh hưởng đến các khớp lớn hơn như cổ tay, cổ chân, đầu gối, và khớp chậu. Các triệu chứng khác có thể bao gồm sốt nhẹ, khô miệng, khô mắt, mệt mỏi và chán ăn. Triệu chứng thường nặng hơn vào buổi sáng, đặc biệt là cứng khớp. Các biến chứng có thể gặp bao gồm viêm mắt (viêm màng cứng, viêm màng bồ đào, viêm mống mắt), viêm phổi, và viêm cơ tim. Triệu chứng của viêm khớp dạng thấp thường xuất hiện đối xứng ở hai bên cơ thể.
Viêm khớp vảy nến
Người bệnh thường bị sưng và đau ở một hoặc vài khớp, chẳng hạn như ngón tay, ngón chân, và có thể lan đến gót chân hoặc lòng bàn chân. Trường hợp nặng hơn có thể gây đau lưng, đau khớp nối giữa xương cùng và xương chậu, và viêm mắt (viêm màng bồ đào, viêm mống mắt). Các triệu chứng của viêm khớp vảy nến thường không đối xứng và có xu hướng ảnh hưởng đến một bên cơ thể.
Chẩn đoán bệnh
Mặc dù có thể phân biệt hai bệnh lý này qua các triệu chứng lâm sàng, nhưng chẩn đoán chính xác thường dựa vào kết quả xét nghiệm. Xét nghiệm định lượng yếu tố thấp trong máu có thể giúp chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, trong khi viêm khớp vảy nến không chứa yếu tố này. Các xét nghiệm kháng thể anti-CCP cũng hỗ trợ phân biệt hai bệnh lý này. Ngoài ra, tổn thương khớp quan sát qua hình ảnh X-quang cũng được sử dụng để xác định bệnh khi bệnh đã tiến triển.
Các bác sĩ giàu kinh nghiệm có thể dựa vào biểu hiện da và móng để đưa ra kết luận sơ bộ. Các dấu hiệu như mảng da đỏ, vảy trắng, hoặc móng tay có lỗ nhỏ có thể cho thấy khả năng cao mắc viêm khớp vảy nến.
Cả hai bệnh lý này đều là bệnh mãn tính tự miễn và hiện chưa có thuốc đặc trị. Phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng. Việc chẩn đoán chính xác giúp các bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám và được tư vấn chính xác.
