Khớp là cấu trúc nối các xương với nhau và tạo điều kiện cho chuyển động. Số lượng khớp trong cơ thể người thay đổi tùy theo giai đoạn phát triển cá nhân.
Có khoảng 360 đến 380 khớp, bao gồm cả loại khớp di động và không di động. Chúng giúp cơ thể thực hiện các chuyển động từ cơ bản đến phức tạp, như chạy, nhảy, hoặc uốn cong các ngón tay.
Khớp là gì?
Khớp đóng một vai trò quan trọng trong cơ thể, là nơi hai đầu xương kết nối với nhau, tạo điều kiện cho sự linh hoạt và di chuyển. Mô liên kết, gân, dây chằng và sụn giúp hỗ trợ khớp, cho phép hoạt động trơn tru. Nếu không có khớp, cơ thể sẽ không thể di chuyển linh hoạt và sẽ trở nên cứng ngắc.
Ngoài chức năng di chuyển, khớp còn có trách nhiệm bảo vệ các cấu trúc bên trong như sụn, dịch nhờn và màng hoạt dịch, ngăn chặn tổn thương do ma sát và va đập khi vận động.
Có bao nhiêu khớp trong cơ thể người?
Khớp là điểm nối giữa hai đầu xương, cho phép cơ thể di chuyển một cách linh hoạt với sự hỗ trợ của mô liên kết, gân, dây chằng và sụn. Có khoảng 250 – 350 khớp trong cơ thể người, tùy thuộc vào cách đếm và phân loại.
Phân loại theo cấu trúc:
Khớp xơ: Nối các xương bằng mô liên kết dày, giàu sợi collagen, thường cứng và hạn chế di chuyển, ví dụ như ở hàm, sọ và xương cùng.
Khớp sụn: Nối các xương bằng sụn, cho phép di chuyển hạn chế nhưng bền, bao gồm khớp sụn nguyên phát và thứ cấp.
Khớp tự do: Nối các xương bằng màng hoạt dịch, giảm ma sát và tăng độ trơn, cho phép di chuyển linh hoạt, như ở vai, khuỷu tay, cổ tay, ngón tay, háng, đầu gối, mắt cá chân và ngón chân.
Khớp lưỡi gà: Nối các xương bằng lõi sụn hình trụ hoặc đĩa, cho phép xoay quanh một trục, ví dụ ở xương đòn và xương quay.
Phân loại theo chức năng, có ba loại khớp chính:
Khớp bất động: Có rất ít hoặc không có cử động, thường là khớp xơ, giúp bảo vệ cấu trúc quan trọng như xương sọ và xương cùng.
Khớp bán động: Duy trì sự ổn định và cân bằng, cho phép cử động hạn chế và có tính linh hoạt thấp, ví dụ như ở xương sườn, đốt sống và xương ức.
Khớp động: Cung cấp khả năng di chuyển linh hoạt với độ linh hoạt cao, như ở vai, khuỷu tay, cổ tay, ngón tay, háng, đầu gối, mắt cá chân và ngón chân.
Các loại khớp này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự linh hoạt và ổn định của cơ thể, nhưng cũng có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe như viêm khớp, thoái hóa khớp và gout. Việc chăm sóc khớp và duy trì cân nặng hợp lý là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của chúng.
Chức năng của khớp trong cơ thể:
Khớp xương có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo sự di chuyển linh hoạt và ổn định của cơ thể. Dưới đây là một số chức năng chính của khớp xương:
Tạo ra chuyển động: Chức năng cơ bản nhất của khớp là tạo ra chuyển động cho cơ thể, cho phép xương di chuyển theo nhiều hướng và góc độ, từ chuyển động xoay tròn của khớp vai đến uốn cong và duỗi của khớp ngón tay, nhờ sự hợp tác giữa xương, cơ, gân và dây chằng.
Giảm ma sát: Khớp giảm ma sát khi xương di chuyển, bảo vệ chúng bằng lớp sụn, sản xuất hoạt dịch bôi trơn và tạo túi khí đệm, giúp xương di chuyển mượt mà.
Hỗ trợ cân bằng: Khớp giúp duy trì cân bằng của cơ thể, thích nghi với các tư thế khác nhau và bảo vệ cơ quan nội tạng khỏi tổn thương do lực tác động từ bên ngoài.
Tuy nhiên, khớp cũng có thể bị tổn thương và mắc bệnh lý như viêm khớp, thoái hóa khớp, gout, vì vậy việc chăm sóc khớp là hết sức quan trọng.
Chăm sóc khớp cơ thể
Chăm sóc khớp là một phần quan trọng của việc duy trì chất lượng sống. Việc chăm sóc khớp đều đặn có thể giúp phòng ngừa các vấn đề như viêm khớp, thoái hóa khớp và bệnh gút, những tình trạng có thể gây đau đớn, sưng viêm, cứng khớp và giảm khả năng vận động, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và công việc.
Dưới đây là một số lời khuyên để chăm sóc khớp hiệu quả:
Ăn uống lành mạnh:
Đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng như canxi, vitamin D, protein, collagen, glucosamine, chondroitin và các chất dinh dưỡng khác là cần thiết để duy trì sức khỏe của xương và khớp. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt nạc, cá biển, sữa và các sản phẩm từ sữa, đồng thời hạn chế đường, muối, chất béo từ động vật, cà phê, rượu và thuốc lá là rất quan trọng.
Vận động thường xuyên và hợp lý:
Thực hành các bài tập tăng cường sức bền và khả năng chịu đựng trọng lượng giúp kích thích sự phát triển của xương mới và tăng cường dịch nhầy trong sụn khớp. Các hoạt động như đi bộ, đạp xe, bơi lội và yoga rất có lợi cho sức khỏe của xương và khớp.
Duy trì cân nặng hợp lý:
Kiểm soát cân nặng giúp giảm áp lực lên xương và khớp. Đối với những người béo phì hoặc thừa cân, việc giảm cân thông qua chế độ ăn ít calo hơn và tăng cường hoạt động thể chất là cần thiết. Ngược lại, những người quá gầy hoặc suy dinh dưỡng cần tăng cân bằng cách tiêu thụ nhiều calo hơn và bổ sung protein và canxi.
Tránh việc mang vác nặng và sinh hoạt sai cách:
Giảm thiểu các thói quen có hại cho xương khớp như việc đi giày cao gót, ngồi không đúng tư thế, ngủ trong tư thế không phù hợp, làm việc quá sức, hoặc tập luyện thể dục một cách sai lầm.
Xóa bỏ các thói quen ăn uống không lành mạnh:
Cần từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia, hoặc sử dụng thuốc chứa corticoid, bởi vì chúng có thể gây hại cho sức khỏe của xương khớp.
Đi khám ngay khi có dấu hiệu không bình thường:
Khi có các dấu hiệu như đau nhức, sưng viêm, cứng khớp, giảm khả năng di chuyển, hoặc có tiếng kêu khi cử động, cần đi thăm bác sĩ chuyên khoa xương khớp để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ xương khớp:
Những sản phẩm chứa thành phần như Màng Bào Ngọc Trứng, Collagen Loại 2 không biến tính, Peptide Collagen thủy phân, Củ Nghệ (Curcumin), Chondroitin Sulfate… có thể hỗ trợ xương khớp bằng cách giảm đau, phục hồi sụn và xương dưới sụn, bảo vệ xương khớp một cách toàn diện.
Chăm sóc xương khớp cần sự kiên trì và chú ý đặc biệt, nhưng nó sẽ mang lại những lợi ích to lớn cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
