Phẫu thuật thay khớp vai thường được cân nhắc khi khớp vai bị thoái hóa nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động và khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Trong những trường hợp này, thay khớp vai trở thành giải pháp tối ưu. Dưới đây là những thông tin quan trọng về phẫu thuật thay khớp vai.
Phẫu thuật thay khớp vai là gì?
Thay khớp vai là quá trình thay thế một phần hoặc toàn bộ khớp vai bằng khớp nhân tạo. Có ba loại phẫu thuật thay khớp vai phổ biến:
-
Thay khớp vai toàn phần: Cả hai bộ phận chính của khớp vai đều được thay thế bằng các thiết bị nhân tạo.
-
Thay khớp vai bán phần: Chỉ một phần của khớp vai được thay thế, không cần thay toàn bộ khớp. Có thể thay đầu xương cánh tay hoặc ổ chảo xương bả vai, tùy thuộc vào tình trạng của từng phần. Cụ thể:
- Thay thế đầu xương cánh tay: Được áp dụng khi đầu xương cánh tay bị hư hỏng nặng nhưng ổ chảo vẫn còn tốt.
- Thay thế ổ chảo xương bả vai: Ít phổ biến hơn, được thực hiện khi phần này của khớp bị tổn thương.
-
Phẫu thuật thay khớp vai nhân tạo đảo ngược: Đây là một phương pháp đặc biệt, trong đó cấu trúc khớp vai tự nhiên được thay đổi. Đầu xương cánh tay được biến đổi thành ổ chảo, và ổ chảo xương bả vai được thay bằng chỏm hình cầu. Cấu trúc này giúp giảm phụ thuộc vào các gân cơ chóp xoay, cải thiện chức năng và giảm đau, đặc biệt khi các gân cơ chóp xoay bị tổn thương.
Khi nào cần thực hiện phẫu thuật thay khớp vai?
Phẫu thuật thay khớp vai thường được chỉ định trong những trường hợp vai bị tổn thương nghiêm trọng, như:
-
Hoại tử tắc mạch cánh cẳng bàn tay: Khi hoại tử tiến triển và không thể cứu chữa, thay khớp vai là biện pháp cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng và biến chứng.
-
Dập nát cánh cẳng tay: Nếu cánh tay bị dập nát và không thể phục hồi, thay khớp vai giúp loại bỏ phần bị tổn thương và giảm đau.
-
Cụt chấn thương cánh cẳng tay: Thay khớp vai có thể được thực hiện để hoàn tất quá trình cắt bỏ chi nếu phần còn lại không thể hồi phục.
-
U ác tính cánh cẳng tay: Để loại bỏ khối u và ngăn ngừa ung thư lan rộng, thay khớp vai có thể là cần thiết.
Trong các trường hợp khác, khi cánh tay không còn chức năng và chỉ gây đau đớn, thay khớp vai có thể được xem xét như biện pháp cuối cùng nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Quy trình phẫu thuật thay khớp vai
Trong phẫu thuật thay khớp vai, bệnh nhân sẽ được gây mê và gây tê vùng vai và cánh tay để giảm đau sau mổ. Bác sĩ tiếp cận khớp vai thông qua một vết rạch ở phía trước vai, sau đó tách cơ Delta và đẩy các cơ, thần kinh, mạch máu sang một bên.
Bác sĩ sẽ tiếp tục quá trình phẫu thuật bằng cách cắt bao khớp để nhìn rõ khớp vai. Phần chỏm xương cánh tay sẽ được loại bỏ bằng cưa xương. Sau đó, lòng tủy xương cánh tay sẽ được làm rỗng và dụng cụ nhân tạo có kích thước phù hợp sẽ được đặt vào đó. Đồng thời, phần sụn bị hư hại của ổ chảo cũng sẽ bị loại bỏ, và bác sĩ sẽ đục lỗ để đặt ổ chảo nhân tạo.
Khi cả xương cánh tay và ổ chảo đã được thay thế bằng các bộ phận nhân tạo, bác sĩ sẽ kiểm tra độ khít của khớp và sau khi đảm bảo chúng vừa vặn, bao khớp sẽ được khâu lại. Các cơ và da cũng được khâu lại để hoàn tất quá trình phẫu thuật.
Một số biến chứng sau phẫu thuật thay khớp vai
-
Nhiễm trùng: Nguy cơ nhiễm trùng sau phẫu thuật khớp vai nhân tạo là khá thấp, khoảng 1%. Tuy nhiên, nếu nhiễm trùng xảy ra, khớp nhân tạo rất khó được cơ thể tự loại bỏ vì hệ miễn dịch không thể tiếp cận tốt ổ nhiễm trùng. Bác sĩ thường sẽ kê thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ vi khuẩn lây lan đến khớp nhân tạo từ các bộ phận khác trên cơ thể, đặc biệt sau các thủ thuật nha khoa hoặc phẫu thuật khác.
-
Lỏng khớp: Đây là một biến chứng phổ biến ở các khớp nhân tạo khi vị trí kim loại hoặc xi măng nối xương bị lỏng, gây đau đớn cho bệnh nhân. Nếu cơn đau ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, phẫu thuật sửa chữa khớp có thể được cân nhắc. Mặc dù công nghệ hiện đại đã kéo dài tuổi thọ khớp nhân tạo, hầu hết khớp vẫn cần thay lại sau khoảng 12-15 năm.
-
Trật khớp: Khớp vai nhân tạo, giống khớp tự nhiên, cũng có thể bị trật. Những người thay khớp nhân tạo có nguy cơ bị trật khớp cao hơn, và bác sĩ sẽ hướng dẫn cách tránh các hoạt động có thể gây trật khớp. Nếu tình trạng này lặp lại, một ca phẫu thuật điều chỉnh có thể là cần thiết.
Phẫu thuật thay khớp vai không phải là một phương pháp điều trị thường xuyên mà chỉ được chỉ định khi các tổn thương vai nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích về quy trình và những điều cần lưu ý trước khi phẫu thuật thay khớp vai.
