Tình trạng đau nhức xương khớp ở người trẻ đang gia tăng trên toàn cầu. Điều đáng lo ngại hơn là nhiều người trẻ coi đây là triệu chứng bình thường do vận động quá sức và không chú ý điều trị kịp thời.
Nguyên nhân đau nhức xương khớp ở người trẻ không xuất phát từ bệnh lý
Thói quen sinh hoạt và làm việc thiếu khoa học là nguyên nhân chính dẫn đến đau nhức xương khớp toàn thân, chẳng hạn như:
Vận động quá mức
Tập thể thao giúp xương khớp dẻo dai và cải thiện chiều cao, nhưng việc vận động quá mức trong thời gian dài có thể làm căng cứng xương khớp.
Công việc ít vận động
Tính chất công việc ngồi nhiều và ít vận động làm cho các khớp xương mất đi sự linh hoạt. Đây là lý do khiến nhân viên văn phòng thường bị đau lưng, cổ, vai gáy và lưng dưới. Những người chỉ tập trung vận động ở một số khớp nhất định như cổ tay, bàn tay cũng dễ bị đau nhức xương khớp.
Mang vác nặng
Những người phải khuân vác nặng, sử dụng vai, tay, và lưng nhiều như công nhân hay nông dân, sẽ bị căng cơ và đau nhức xương khớp theo thời gian.
Thừa cân, béo phì
Thói quen ăn uống không hợp lý và thiếu vận động là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ béo phì ở tuổi vị thành niên. Thừa cân và béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh về xương khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối do sức nặng của cơ thể đè lên khớp.
Căng thẳng
Áp lực từ công việc và cuộc sống khiến các bạn trẻ thường xuyên căng thẳng, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình trao đổi chất, làm giảm tiết chất nhờn, khiến khớp bị mất nước và đau nhức khi vận động. Hơn nữa, căng thẳng còn gây viêm và cứng khớp, giảm khả năng vận động. Khi căng thẳng, nhiều người cũng bỏ qua việc tập thể dục hoặc nghỉ ngơi, khiến tình trạng đau nhức xương khớp trở nên nghiêm trọng hơn.
Chấn thương
Chấn thương khi làm việc hoặc chơi thể thao có thể để lại hậu quả lâu dài, ngay cả sau khi đã điều trị khỏi. Khi thời tiết thay đổi hoặc khi mang vác nặng, vị trí bị tổn thương có thể cảm thấy đau nhức. Mặc dù các cơn đau do di chứng thường xuất hiện ở người lớn tuổi, nhưng người trẻ cũng không tránh khỏi.
Dị tật bẩm sinh
Những người bị dị tật bẩm sinh về khớp có nguy cơ bị thoái hóa khớp sớm. Đây là lý do tại sao nhiều người trẻ gặp phải tình trạng đau khớp khi mới ngoài 30 tuổi.
Ngồi sai tư thế
Ngồi lâu trong tư thế không đúng không chỉ gây đau nhức xương khớp mà còn dẫn đến vẹo cột sống. Đặc biệt, các bạn trẻ thường xuyên làm việc với máy tính hoặc ngồi học lâu rất dễ bị đau nhức xương khớp như người lớn tuổi.
Nguyên nhân đau nhức xương khớp ở người trẻ do bệnh lý
Đau nhức xương khớp ở người trẻ có thể là dấu hiệu của các bệnh lý xương khớp nghiêm trọng, như:
Viêm khớp tự phát
Thanh thiếu niên có thể mắc bệnh viêm khớp tự phát (JIA) mà không rõ nguyên nhân, nhưng khi phát bệnh thường kèm theo triệu chứng đau nhức, sưng tấy, nóng đỏ. Một tình trạng đặc biệt của viêm khớp tự phát ở người trẻ tuổi còn có thể gây phát ban, sốt, mệt mỏi, chán ăn và sụt cân. Trong một số trường hợp, bệnh có thể ảnh hưởng đến các cơ quan như lá lách, gan và tim.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp gây ra các nốt cục nhỏ dưới da, thường xuất hiện xung quanh các khớp, phổ biến nhất là quanh mắt cá chân. Bệnh cũng gây viêm nhiễm ở bàn tay, bàn chân, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tiêu xương. Người trẻ mắc viêm khớp dạng thấp sẽ cảm thấy đau đớn và bị hạn chế trong cử động.
Bệnh Gút
Ở Việt Nam, bệnh gút đang có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ. Điều này là do thói quen sinh hoạt không lành mạnh, chẳng hạn như ăn nhiều đạm, uống rượu bia thường xuyên và ít vận động. Khi mắc bệnh gút, người bệnh thường cảm thấy đau đớn khi cử động.
Đau nhức xương khớp ở người trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và có nguy cơ dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, khi cơ thể có dấu hiệu đau nhức xương khớp, cần đến bệnh viện kiểm tra càng sớm càng tốt.
Các phương pháp điều trị bệnh đau nhức xương khớp ở người trẻ
Người trẻ thường không chủ động trong việc điều trị, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh mãn tính và khó hồi phục. Tuy nhiên, lợi thế của người trẻ là khả năng sửa chữa và tái tạo sụn cũng như xương khớp rất nhanh. Với việc điều trị và chăm sóc đúng cách, hệ xương khớp có thể hồi phục hoàn toàn trong thời gian ngắn.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là một phương pháp hiệu quả trong việc phục hồi chức năng vận động của xương khớp. Các bài tập được thiết kế phù hợp với từng mức độ bệnh sẽ giúp tăng sức đề kháng và sự vững chắc của xương khớp. Việc kiên trì tập luyện không chỉ giúp điều trị các bệnh xương khớp mà còn ngăn ngừa nguy cơ cứng khớp và teo cơ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên gặp các chuyên viên vật lý trị liệu để được hướng dẫn các bài tập và cường độ tập luyện phù hợp.
Phẫu thuật
Trong trường hợp xương khớp bị tổn thương nặng và hạn chế vận động, phẫu thuật có thể là phương pháp cần thiết để điều chỉnh sụn và loại bỏ phần xương bị tổn thương. Thủ thuật này mang lại hiệu quả điều trị vĩnh viễn cho các vấn đề nguy hiểm về xương khớp, giảm đau và khôi phục chức năng vận động. Trong trường hợp của người trẻ, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp như phẫu thuật cắt xương hoặc phẫu thuật nội soi. Tuy nhiên, phẫu thuật thay khớp không được khuyến cáo, đặc biệt là ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
Kiểm soát bệnh đau nhức xương khớp ở người trẻ
Để hệ xương khớp có thể tái tạo và tổn thương hồi phục nhanh chóng, việc duy trì sinh hoạt, chế độ ăn uống và nghỉ ngơi khoa học là rất quan trọng. Đây là điều kiện cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ đau khớp và tránh tình trạng trầm trọng hơn. Do đó, để tránh bệnh đau nhức xương khớp leo thang, các bạn trẻ cần chú ý đến những điều sau:
Ăn uống cân đối
Thanh thiếu niên cần duy trì một chế độ ăn uống cân đối, bao gồm các loại chất dinh dưỡng như vitamin A, D, C, B, protein và các khoáng chất quan trọng như magiê, canxi, phospho,… Đây là yếu tố quan trọng giúp phát triển hệ cơ xương và tối ưu hóa sức khỏe về thể chất. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhanh, dầu mỡ và rượu bia để tránh tình trạng thừa cân, béo phì và lão hóa sớm của xương khớp.
Nghỉ ngơi đúng cách
Công việc căng thẳng, mệt mỏi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương khớp của người trẻ. Vì vậy, việc tạo ra thói quen nghỉ ngơi điều độ, ngủ đủ giấc và duy trì cân bằng tâm trạng là rất quan trọng.
Hạn chế vận động quá mức
Tập thể dục là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của xương khớp. Tuy nhiên, quá trình tập luyện cần được kiểm soát để tránh tăng nguy cơ đau khớp. Thường xuyên tập thể dục từ 30 đến 60 phút mỗi ngày là lý tưởng, nhưng điều này cũng phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người. Những người trẻ tham gia vào các hoạt động tập luyện với cường độ trên 2 tiếng/ngày nên xem xét điều chỉnh kế hoạch tập luyện để phù hợp hơn.
Sử dụng thuốc giảm đau
Việc sử dụng thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau một cách nhanh chóng, nhưng hiệu quả chỉ là tạm thời. Sử dụng quá mức thuốc giảm đau khi còn trẻ có thể tăng nguy cơ cho hệ thống miễn dịch và giảm sức đề kháng đối với đau. Dần dần, điều này có thể làm cho cơ thể trở nên phụ thuộc vào thuốc.
Chăm sóc sức khỏe xương khớp từ sớm
Bệnh đau nhức xương khớp ở người trẻ đang ngày càng trở nên phổ biến hơn, vì vậy việc hiểu rõ về sức khỏe xương khớp của bản thân là rất quan trọng để có kế hoạch chăm sóc, điều trị và phòng ngừa từ sớm.
