Thiếu vận động có thể làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. Một chế độ dinh dưỡng không cân đối cùng với việc không tập thể dục thường xuyên là những yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng của loãng xương. Hậu quả của loãng xương là rất nghiêm trọng và có thể dẫn đến gãy xương. Để hiểu rõ hơn về hậu quả của việc thiếu vận động đối với loãng xương và cách phòng ngừa, bạn có thể tham khảo thông tin trong bài viết sau.
Vì sao lười vận động có thể bị loãng xương?
Loãng xương là gì?
Lười vận động có thể dẫn đến loãng xương vì khi không hoạt động, quá trình tái tạo xương bị ảnh hưởng, làm tăng nguy cơ mất cân bằng giữa việc tạo xương mới và hủy xương cũ. Loãng xương là tình trạng xương trở nên yếu và dễ gãy, thường xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên và là một vấn đề sức khỏe phổ biến ở người cao tuổi.
Xương được tái tạo liên tục qua hai quá trình: tạo xương mới và hủy xương cũ. Quá trình này thường cân bằng nhưng có thể bị lệch khi quá trình hủy xương diễn ra nhanh hơn tạo xương, dẫn đến loãng xương.
Thiếu hụt Canxi và Vitamin D là nguyên nhân chính gây loãng xương. Canxi là thành phần chính của xương, còn Vitamin D giúp cơ thể hấp thu Canxi tốt hơn. Thiếu Vitamin D có thể dẫn đến loãng xương, ngay cả khi bổ sung Canxi hàng ngày.
Loãng xương khiến xương trở nên giòn, mỏng và dễ gãy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nó cũng có thể gây gãy xương và biến chứng tim mạch ở người cao tuổi, thậm chí tử vong.
Mặc dù loãng xương thường gặp ở người lớn tuổi, không phải tất cả mọi người lớn tuổi với lượng Canxi thấp đều mắc bệnh này.
Loãng xương có ba loại: nguyên phát, thứ phát và loãng xương ở người cao tuổi.
Khoảng một nửa số phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ gãy xương do loãng xương, bao gồm xương cột sống, xương đùi và xương cổ tay.
Lười vận động, yếu tố gây loãng xương
Sự lười biếng trong vận động là một yếu tố gây nên bệnh loãng xương. Thói quen sinh hoạt và lối sống hằng ngày có ảnh hưởng lớn đến nguy cơ mắc bệnh này. Ngày nay, ngày càng nhiều người làm việc ít cần đến vận động và hiếm khi ra ngoài, dẫn đến việc không tập thể dục thường xuyên, từ đó làm tăng tốc độ phát triển của loãng xương.
Hoạt động thể chất mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Việc vận động thường xuyên giúp kích thích quá trình trao đổi chất và tăng cường khả năng hấp thụ Canxi. Hơn nữa, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời giúp cơ thể sản xuất Vitamin D. Vì vậy, những người ít vận động và tiếp xúc với ánh nắng có nguy cơ thiếu hụt Vitamin D, từ đó tăng nguy cơ mắc loãng xương.
Không chỉ lười vận động và ít tiếp xúc với nắng, mà chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng cũng là nguyên nhân không cung cấp đủ Canxi và Vitamin D cho cơ thể, gián tiếp gây ra loãng xương.
Tập thể dục thể thao hàng ngày không chỉ tăng cường sức đề kháng mà còn giúp xương và khớp trở nên linh hoạt hơn. Nếu không tập luyện, xương sẽ yếu đi và dễ dàng mắc phải loãng xương cùng các vấn đề sức khỏe khác. Đối với những người làm công việc văn phòng, cần phải dành thời gian vận động mỗi ngày để tránh những vấn đề này.
Phòng ngừa nguy cơ loãng xương
Phòng ngừa loãng xương bằng cách bổ sung Canxi và Vitamin D là quan trọng. Khi tuổi tăng, xương càng trở nên yếu đi. Để hỗ trợ quá trình tạo xương, không chỉ cần Canxi mà còn cần thêm các yếu tố khác.
Cơ thể mỗi ngày cần 800 đơn vị Vitamin D và 1.200mg Canxi. Vitamin D cần thiết để cơ thể hấp thu Canxi. Trong quá trình hấp thu này, các tuyến nội tiết cũng đóng vai trò quan trọng.
Cách bổ sung Vitamin D hiệu quả là gì? 90% Vitamin D được cơ thể hấp thu từ ánh nắng mặt trời, do đó tắm nắng vào buổi sáng từ 7 đến 8 giờ là cách tốt nhất để bổ sung. Người lớn có thể dùng 10 – 15 giọt dung dịch Vitamin D mỗi tuần.
Tuy nhiên, việc bổ sung Vitamin và Canxi không nên thực hiện mà không biết cơ thể có đang thiếu chúng hay không. Việc bổ sung chỉ nên thực hiện khi cơ thể thực sự cần, vì bổ sung không đúng cách có thể gây khó khăn trong việc đào thải, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.
Tầm soát loãng xương
Tầm soát loãng xương là quan trọng vì bệnh này không có triệu chứng rõ ràng. Loãng xương thường chỉ được phát hiện khi đã có di chứng, khi đó cơ thể đã mất khoảng 30% khối lượng xương. Các triệu chứng không rõ ràng như đau nhức, mệt mỏi, đi lại khó khăn, đau lưng có thể bị nhầm lẫn với các bệnh khác.
Phương pháp chẩn đoán loãng xương tốt nhất hiện nay là thông qua việc đo mật độ xương. Các xét nghiệm máu không chính xác vì chúng chỉ đo mật độ canxi trong cơ thể và không phản ánh tình trạng loãng xương.
Siêu âm gót chân cũng là một phương pháp tầm soát loãng xương hiệu quả.
Xây dựng lối sống lành mạnh
Để phòng ngừa loãng xương, việc xây dựng lối sống lành mạnh và vận động thường xuyên là cần thiết.
Chế độ ăn uống cần đầy đủ và khoa học, cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên giúp nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng và củng cố hệ xương.
Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc lá, rượu, bia.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh sớm.
Sử dụng thuốc theo đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ.
Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, tránh tình trạng thừa cân, béo phì hoặc thiếu cân.
Tăng cường Vitamin D để cải thiện khả năng hấp thụ Canxi.
Vận động thường xuyên giúp xương chắc khỏe.
Một nghiên cứu của trường đại học Thụy Điển chỉ ra rằng, trước tuổi dậy thì, việc trẻ em hoạt động thể chất 200 phút mỗi tuần có lợi ích đáng kể cho sự phát triển xương, giảm thiểu nguy cơ gãy xương hoặc loãng xương sau này.
Nghiên cứu được thực hiện bằng cách khảo sát hai nhóm thanh thiếu niên với thời gian và cường độ vận động khác nhau. Nhóm đầu tiên bao gồm 170 thanh thiếu niên, trong đó có 72 nữ và 98 nam, hoạt động thể chất 200 phút mỗi tuần. Nhóm thứ hai gồm 44 nữ và 47 nam, hoạt động 60 phút mỗi tuần. Cả hai nhóm đều tăng cường độ vận động dần dần trong quá trình nghiên cứu.
Cả hai nhóm tham gia nghiên cứu đều có điểm chung là sống trong cùng một khu vực và có điều kiện kinh tế, xã hội, và tín ngưỡng tôn giáo tương tự nhau.
Nhóm nghiên cứu theo dõi và giám sát độ cứng và độ bền của xương ống chân của các thanh thiếu niên trong suốt 7 năm.
Kết quả cho thấy, sau khi tham gia nghiên cứu, các em gái có sự cải thiện đáng kể về độ cứng, độ bền và mật độ xương của xương ống chân.
Ngược lại, cường độ và thời gian vận động không ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển xương ở các em trai.
Điều này có thể do trước khi tham gia nghiên cứu, các em trai đã thích nghi với cường độ vận động cao và thời gian hoạt động lâu hơn so với các em gái.
Kết quả nghiên cứu khẳng định rằng, trẻ em, đặc biệt là các em gái nhỏ, nếu hoạt động thể chất một cách khoa học và hợp lý trước tuổi dậy thì, sẽ có hệ xương chắc khỏe và giảm thiểu nguy cơ gãy xương hoặc loãng xương.
