Cấu trúc của khớp gối bao gồm các thành phần chính sau:
1. Xương: Khớp gối bao gồm ba phần chính: xương bánh chè, xương lồi cầu đùi và xương mâm chày. Đây là phần cấu tạo chịu trọng lượng và cung cấp nền tảng cho chức năng của khớp gối.
2. Sụn bọc đầu xương: Lớp sụn mịn phủ bề mặt của các xương bánh chè và lồi cầu đùi. Chức năng chính của sụn là giảm ma sát và hỗ trợ cho sự di chuyển mượt mà của khớp gối.
3. Hệ thống dây chằng bên: Nằm bên ngoài của khớp gối, bao gồm các dây chằng bên trong và ngoài. Chúng giữ cho khớp gối ổn định trong quá trình di chuyển và hạn chế sự lệch lạc của khớp gối.
4. Hệ thống dây chằng chéo: Nằm bên trong khớp gối, bao gồm dây chằng chéo trước và sau. Hai dây chằng này tạo thành một cấu trúc hình chữ X giúp cố định các khớp xương, gân và cơ ở vùng đầu gối. Chúng ngăn chặn sự lệch lạc quá mức của khớp gối khi di chuyển.
Về mặt chức năng, khớp gối đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ di chuyển và duy trì sự ổn định của cơ thể. Các bệnh lý liên quan đến khớp gối bao gồm viêm khớp, thoái hóa khớp, tổn thương dây chằng và xương, cũng như các vấn đề về sụn khớp. Điều này có thể gây ra đau đớn, sưng tấy và hạn chế khả năng di chuyển của khớp gối.
Dựa vào cấu trúc cơ thể, khớp gối nằm ở trung tâm của hệ thống xương, là điểm kết nối và liên kết ba trục chính: đùi, bánh chè, và ống chân. Khớp gối đóng vai trò quan trọng trong việc chịu trọng lượng của cơ thể.
Khớp gối hoạt động như một bản lề, được điều khiển bởi một hệ thống phức tạp gồm gân, cơ, dây chằng, sụn và màng bao khớp. Vì vậy, nó là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương nhất và cần được bảo vệ đặc biệt.
Chức năng của khớp gối
Không chỉ là chịu trọng lượng của cơ thể mà còn hỗ trợ các hoạt động di chuyển và vận động. Với tính linh hoạt của nó, khớp gối dễ bị tổn thương trong quá trình tập luyện và tham gia các hoạt động thể thao như trật khớp, đứt dây chằng chéo, tổn thương sụn và gãy xương, trong đó, đứt dây chằng chéo trước là phổ biến nhất.
Những người thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao như bóng đá, tennis, cầu lông và những người lao động vận động nặng thường dễ gặp chấn thương gối.
Ngoài việc hiểu về cấu trúc và chức năng của khớp gối, việc nắm rõ các bệnh lý thường gặp cũng rất quan trọng để phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số bệnh lý phổ biến của khớp gối cùng nguyên nhân và triệu chứng đi kèm để giúp trong quá trình điều trị:
Thoái hóa khớp gối: Là kết quả của sự mất cân bằng giữa quá trình tổng hợp và phân huỷ của sụn và xương dưới sụn. Các yếu tố như di truyền, tuổi tác, chấn thương lặp đi lặp lại ở vùng gối và cân nặng có thể gây ra bệnh này. Triệu chứng bao gồm đau nhức, sưng tấy và cảm giác cứng khớp.
Viêm khớp gối: Xảy ra khi màng hoạt dịch, sụn và xương dưới sụn trong khớp gối bị tổn thương do phản ứng viêm. Nguyên nhân có thể bao gồm tuổi tác, yếu tố di truyền, cân nặng, viêm khớp sau chấn thương hoặc các bệnh lý khớp khác như thoái hóa khớp. Triệu chứng bao gồm sưng tấy, đau nhức và giảm chức năng vận động.
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, phát triển dần và có thể kéo dài với những biểu hiện tại khớp, ngoài khớp và toàn thân. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nghiên cứu, nhưng nguyên nhân cụ thể của bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Triệu chứng đặc trưng giúp phát hiện bệnh từ sớm bao gồm: đau nhức khớp, cứng khớp, sưng đỏ và nóng ở vùng xung quanh khớp, đi kèm với cảm giác mệt mỏi, có thể kèm theo sốt nhẹ và mất cảm giác thèm ăn.
Khô khớp gối là tình trạng mà khớp không sản xuất đủ dịch hoặc dịch này được sản xuất quá ít, không đủ để bôi trơn khớp. Ban đầu, bệnh không gây ra đau nhức mà chủ yếu tạo ra âm thanh lục cục hoặc lạo xạo khi khớp vận động. Theo thời gian, khi dịch nhờn mất đi ngày càng nhiều, âm thanh này trở nên rõ ràng hơn, kèm theo cảm giác đau nhức dữ dội, tê cứng và sưng tấy ở khớp.
Tràn dịch khớp gối xảy ra khi có sự tích tụ chất lỏng dư thừa ở bên trong hoặc xung quanh khớp gối, thường do chấn thương hoặc hoạt động quá sức.
Viêm khớp nhiễm khuẩn là tình trạng khi vi khuẩn xâm nhập vào khớp, gây nhiễm trùng bên trong, dẫn đến sưng tấy và đau khớp. Bệnh thường xảy ra nhiều nhất tại khớp gối và có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc hút dịch viêm ra khỏi khớp.
Cứng khớp là tình trạng khi các khớp trong cơ thể mất đi sự linh hoạt bình thường, gây khó khăn trong việc cử động, thường xuất hiện vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau thời gian dài ở tư thế bất động.
Trật khớp gối và gãy xương thường xảy ra sau tai nạn hoặc chấn thương, đều là tình trạng cần can thiệp và điều trị ngay lập tức để tránh biến chứng.
Với sự phức tạp và quan trọng của cấu trúc khớp gối, hi vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các vấn đề liên quan đến khớp gối và các biến chứng có thể xảy ra.
